استفاده زوجین از حق حبس در مقابل درخواست تمکین
سوال
در معاملات معوض حق حبس برای هر دو طرف به وجود می آید. در عقد بیع فروشنده می تواند تسلیم مبیع را موکول به پرداختن تمام ثمن کند و خریدار نیز حق دارد از دادن ثمن خودداری کند ولی آیا این ترتیب در نکاح نیز قابل اجراست و شوهر نیز به نوبه خود حق دارد پرداخت مهر را منوط به تمکین سازد؟ به تعبیر دیگر آیا حق حبس برای شوهر نیز وجود دارد؟
پاسخ ( 1 )
در این که نکاح عقدی معوض است یا غیرمعوض بحث وجود دارد، ثانیاً: اگر عقدی معوض است عوضین در آن کدام هستند؟ حال با فرض معوض بودن این عقد، دیگر احکام عقود معوض از جمله حق حبس در آن جاری نیست؛ زیرا نکاح به لحاط وضعیت خاص آن و مصالح احتمالی عقدی به خصوص است. نکاح قابل اقاله نیست و نکاح معلق باطل است و به هر حال حکم ماده 1085 حکمی خاص است و چنانچه قانون گذار قرار بود همین حق را برای مرد هم قائل شود باید ماده دیگری به آن اختصاص می داد. ماده 1085 امتیازی است که به زن داده شده است. ضمن این که ماده 1082 نیز در این خصوص راه گشاست که به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود؛ بنابراین، چنین حقی برای مرد متصور نیست البته حقوق دانان نظیر دکتر امامی چنین فرضی را نیز در نظر گرفته اند.