ارایه خدمات الکترونیک قضایی، از طرح‌های بزرگ و مهم دستگاه قضایی می‌باشد که مورد توجه و تاکید مدیران عالی دستگاه قضایی است. به گفته پایگاه عدل ایران ، اجرای این طرح، گامی مهم در توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در دستگاه قضایی و توسعه حکومت الکترونیک در کشور، به شمار می‌آید. امروزه آمادگی الکترونیک مردم و نیز ارتقای سطح دسترسی آنان به امکانات و تسهیلات فناوری اطلاعات و ارتباطات نسبت به گذشته، امکان کاهش مراجعات مردم به مراجع قضایی را تسهیل نموده است .
نحوه ثبت شکایت و دادخواست در خدمات الکترونیک قضایی
هموطنان عزیز پس از راه اندازی خدمات الکترونیک قضایی ، می توانند جهت طرح دعوا بدون مراجعه به محاکم یا دادسراها به صورت الکترونیکی و به دو طریق اقدام نمایند:
1- درگاه خدمات الکترونیکی:
در این روش مراجعه کننده پس از ورود به درگاه خدمات الکترونیک قضایی (به آدرس: www.adliran.ir) جهت ثبت دادخواست/شکواییه اقدام می¬نماید و پس از تکمیل اطلاعات مورد نظر کد رهگیری دریافت نموده و به نزدیکترین دفتر خدمات قضایی مراجعه می نماید و پس از احراز هویت ، ارائه مدارک و منضمات و پرداخت هزینه های مربوطه دادخواست یا شکواییه به مرجع صالح ارسال می گردد.
2- دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:
در این روش مراجعه کنندگان پس از انتخاب نزدیکترین دفتر خدمات قضایی با ارائه اطلاعات و مدارک مورد نیاز دادخواست/شکواییه خود را طرح می¬نمایند. متصدی دفتر، مدارک و اطلاعات مربوط را از شخص دریافت کرده و به طور مثال در بخش «ثبت دادخواست جدید»، اطلاعات مربوط به موضوع خواسته و بهای آن، مشخصات کامل خواهان، خوانده، وکیل/ نماینده (در صورت وجود)، متن دادخواست را ثبت می¬نماید. پس از وارد نمودن تمامی اطلاعات فوق¬الذکر و محاسبه هزینه دادرسی متصدی دفتر از دادخواست نهایی شده، چاپ تهیه نموده و به تایید شخص می-رساند و پس از پرداخت هزینه دادرسی به مرجع قضائی صالح رسیدگی کننده به دادخواست، ارسال می نماید. در این راستا در مرحله اول ارایه خدمات الکترونیک قضایی، خدمات الکترونیک قضایی زیر به تدریج از طریق این درگاه ارایه خواهد شد:
امور قابل انجام در دفتر خدمات الکترونیک قضایی
موضوعاتی که در دفتر خدمات الکترونیک قضایی قابل طرح و انجام است به صورت منظم در حال افزایش است و قوه قضاییه تلاش دارد به صورت تدریجی کلیه خدمات قضایی را به صورت الکترونیک و در دفتر خدمات قضایی ارائه دهد . علی هذا در حال حاضر موضوعات ذیل در دفاتر خدمات قضایی مقدور و امکان پذیر است :
- ارائه و پیگیری دادخواست
- ارائه و پیگیری شکواییه
- ارائه و پیگیری اظهارنامه
- ارایه لایحه
- ارایه مدارک و مستندات پرونده
- اطلاع‌رسانی پرونده
- اطلاع از آخرین وضعیت پرونده
- رویت خلاصه موضوعات پرونده
- مشاهده روندکار پرونده
- مشاهده ردیفهای فرعی پرونده
- رویت آخرین موضوع پرونده (عنوان خواسته / اتهام)
- محاسبه هزینه دادرسی
تاسیس دفتر خدمات الکترونیک قضایی
ارایه خدمات الکترونیک قضایی، از طرح‌های بزرگ و مهم دستگاه قضایی و مورد توجه و تاکید مدیران عالی است. در طرح خدمات الکترونیک قضایی جهت طرح دعاوی حقوقی، خانواده، تجدیدنظر، واخواهی، و در آینده نزدیک دعاوی در صلاحیت شوراهای حل ختلاف و همچنین ارسال اظهارنامه(اخطار قانونی) می بایست بدون مراجعه به محاکم یا دادسراها، از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نسبت به طرح دعوا اقدام شود.(تا ۳۰فروردین ماه ۱۳۹۵، ۱۷۶ دفتر خدمات قضایی در مراکز استان های کشور راه اندازی شده است)
این آییـن‌نامه در ۱۴ ماده و ۲ تبصره در تاریخ ۲۲/۳/۱۳۹۱ به تصویب رئیس قوه قضاییه رسید.
دانلود آیین نامه ارائه خدمات الکترونیک قضایی
وضعیت خدمات الکترونیک قضایی در شهرستانها
در حال حاضر بیش از 207 عنوان خواسته بدوی در 21 مرکز استان از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی نیز قابل دریافت می‌باشد. پس از طی مراحل آزمایشی در مراکز استان‌ها و آمادگی زیرساخت‌‌های فن‌آوری و هماهنگی‌های بعمل آمده در دادگستری‌ها از تاریخ 14 شهریور 1394 در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اصفهان، البرز، بوشهر، خراسان رضوی، خراسان شمالی، خوزستان، سمنان، سیستان و بلوچستان، فارس، قم، کردستان، کرمان، کرمانشاه، کهکیلویه و بویر احمد، گلستان، گیلان، لرستان، مازندران و هرمزگان این خواسته‌ها تنها از طریق دفاتر مذکور قابل طرح خواهد بود.
حجت‌الاسلام شهریاری وخدمات الکترونیک قضایی
“حجت‌الاسلام حمید شهریاری” رئیس مرکز آمار و فناوری اطلاعات قوه قضاییه در رابطه با این امرو خدمات الکترونیک قضایی می‌گوید: پیرو تصویب طرح عدالت الکترونیکی، سامانه‌ای با عنوان سامانه الکترونیکی خدمات قضایی “سخا” در قوه قضاییه راه اندازی شد که این سامانه از دو بخش درگاه خدمات الکترونیک قضایی و دفاتر الکترونیک قضایی تشکیل شده است.
وی افزود: درگاه خدمات الکترونیک قضایی به نشانی اینترنتی www.adliran.irدر دسترس مردم قرار دارد و آنان می توانند از این طریق شکواییه‌های خود را ثبت و یا با استفاده از کد رهگیری سوابق پرونده قضایی خود را پیگیری کنند و اگر افرادی نیز به اینترنت دسترسی نداشته باشند، می‌توانند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی که در طرح پایلوت در ۴۰ نقطه در تهران انتخاب شده است، دادخواست یا شکوائیه خود را ثبت کنند.
