در حقوق کشور ما در واقع قرارداد مترادف عقد است . قرارداد و عقد حاصل توافق یک یا چند نفر با هم می باشد . توافق دو اراده رکن اصلی قرارداد است . یک قرارداد ممکن است مکتوب باشد و روی نسخه کاغذی نوسته شود یا اینکه شفاهی باشد و اصلا مکتوب نشود . در واقع و از دید علم حقوق هر توافقی که میان افراد پدید آید و بر اثر آن توافق افراد بپذیرند که کاری را انجام دهند ( تعهد ) ، قرارداد (عقد ) شکل میگیرد . مانند اینکه شما سر چهارراهی به فردی می گویید شیشه اتومبیل مرا تمیز کن و من در قبال آن به تو فلان تومان پول میدهم . قراردادها و عقود می توانند تا این حد ساده باشند یا اینکه می توانند بسیار پیچیده و گسترده منعقد شوند . مثل یک قرارداد بین الدولی که هزار صفخه است و دهها پیوست و پروتکل دارد .
عقد در گذشته مهم ترین منبع تعهد بوده است ، زیرا بیشتر دیون را اشخاص در اثر توافق با هم به وجود می آورند . ولی به تدریج از اهمیت عقد کاسته می شود و امروزه بیشتر تعهدات را قانون بر اشخاص تحمیل می کند ( دکتر کاتوزیان )
تعریف عقد و قرارداد در قانون مدنی
ماده 183 قانون مدنی در تعریف عقد ( قرارداد ) می گوید :
عقد عبارت است از این که یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آنها باشد .
در این تعریف ، هر عقد ( قرارداد ) دو شرط اساسی دارد :
1- در اثر توافق دو یا چند اراده به وجود می آید ،
2- نتیجه و منظور از توافق ایجاد تعهد است .
اطلاعات تخصصی در خصوص عقد و قرارداد :
- عقد ، در یک تقسیم بندی زیر مجموعه اعمال حقوقی است .
- عقد زمانی به درستی واقع می شود که طرفین قصد انشاء آن را داشته باشند .
- عقد با شبه عقد متفاوت است .
- عقد یکی از منابع تعهد می باشد .
- در یک تقسیم بندی عقد به عقد لازم ، عقد جائز و عقد خیاری تقسیم می شود .
- در یک تقسیم بندی عقد به عقد منجز و عقد معلق تقسیم میگردد .
